redactie Zeilen• 11 december 2019 om 15:30

Speciaal voor iedereen die van plan is een paar keer te gaan zeilen in de wintermaanden: maak je boot winter-zeilklaar. In vier stappen bereid je je boot voor op de kou, maar op zo'n manier dat je ook snel het water op kunt. Voor als dat mooie winterweekend zich aandient.

Zet je je boot op de kant, maak je de boot van top tot teen winterklaar in het water van zeil je gewoon deur in de winter? Die laatste is zeker aantrekkelijk. Op een mooie winterdag – zonder zomerdrukte en met een waterig winterzonnetje – is het vaak prachtig op het water. Als je ervoor zorgt dat de boel binnen warm en droog blijft, kun je ook in de koudere maanden prima de zeilen hijsen. Maar als je daarna de boot achterlaat in de haven, is de kans groot dat kou en vocht toch binnendringen. En thuis bij de open haard wil je geen zorgen maken over een kapotte motor van lekkende leidingen die je boot langzaam laten afzinken. Daarom kiezen we dit jaar voor de tussenoplossing: we maken de boot winter-zeilklaar. Ofwel, we laten de boot in het water, maar wel op zo'n manier dat kou en vocht de boot geen schade kunnen toebrengen. we op een mooie winterdag direct het water op kunnen.

Bij indirect gekoelde motoren heb je grofweg twee keuzes voor het winterklaar maken. De eerste is om het hele buitenkoelwaterciruit te vullen met koelvloeistof. Haal je de zuigslang van de waterpomp los van de wierpot en hang je de slang in een emmer koelvloeistof, totdat de motor het er bij de uitlaat uitspuugt. Koelvloeistof heeft goede antivries- en anticorrosie-eigenschappen, maar is slecht voor het milieu. Het is dus zaak om het spul bij de uitlaat netjes op te vangen. Dat klinkt mooi, maar het is in de praktijk lastig als daar niet precies een emmer onder verleden (foto 1). Steeds meer zeilers gebruiken daarom drinkwaterantivries in plaats van koelvloeistof. Dat is minder voor het milieu als je niet kunt opvangen.

Foto 2: Kartelmoeren voor de waterpompdeksel

Het alternatief is om al het buitenwater uit de motor af te tappen. De buitenwaterpomp en de warmtewisselaar zijn met het loshalen van een paar schroeven en een slangenklem af te tappen. Er moet een probleem komen op bereikbare slangen los om onder andere de olie van de keerkoppeling watervrij tekoeler. Gelukkig niet als je het water met een heldere luchtpomp uit je motor blaast. Dat kan gemakkelijk via de wierpot als je eerst de waaier uit de waterpomp haalt. Daar zijn wat handigheidjes voor.

Foto 3: Een goed passend tangetje verwerkt.

Eerst: vervang de schroefjes van de waterpompdeksel door kartelmoeren (foto 2). Een handig stappenplan hiervoor vind je in Zeilen 2/2017: Sneller bij de waaier. Zorg ook voor een tangetje zodat je goede grip hebt op de impeller, en je deze (of het pomphuis) niet per ongeluk beschadigt (foto 3). Steek vervolgens met een goed passend mondstuk de luchtslang van de pomp in de afvoeropening van de wierpot en laat de luchtpomp een minuut van vijf zijn werk doen (foto 4).

Foto 4: Laat de pomp zijn werk doen

Een beetje tape om het mondstuk biedt uitkomst als het niet uit zichzelf perfect afsluit.De eerste keer dat je dit doet is verantwoord om daarna toch alles volgens de gebruiksaanwijzing af te tappen. Zo weet je zeker dat deze methode ook bij jouw boot al het water uit het systeem blaast.

Via de inlaat van de wierpot kun je op dezelfde manier de afsluiter van de koelwaterinlaat leegblazen. Aan enthousiaste geborrel onder de boot hoor je dat de pomp zijn werk doet. Doe de afsluiter gesloten blijven met lucht draait, zodat de slang en de afsluiter gevuld blijven met lucht. Bij het meest meest bijzondere type, de kogelafsluiter, moet vooral die kogel watervrij zijn. Anders zit het water en kan de kogelvriezen. afhankelijk van het type afsluiter en de staat dit verkeer, is er het risico dat er na het droogblazen en afsluiten weer buitenwater in de kogel komt. Van dat wat water rondom de kogel bevriest. In beide gevallen loop je het risico dat de afsluitervriest. Kies bij twijfel daarom voor het klassieke alternatief: zet de afsluiter dicht, giet drinkwaterantivries in de wierpot of met een trechter in de slang en doe de afsluiter twee keer open en dicht.

Bij andere soorten afsluiters zoals de Blake-afsluiter is er geen ruimte waar water kan worden opgesloten. Afsluiters van kunststof, zoals die van Marlon, zijn corrosievrij en hebben als voordeel dat ze goed blijven afsluiten, zodat er na het droogblazen geen water in en om de kogel komt. Tip: mocht je vooruit een keer de afsluiters moeten worden vervangen, dan is dit iets om rekening mee te. Voor alle andere afsluiters in de boot dezelfde procedure, al zal je voor soms wel een slang moeten losmaken. Als de slang goed bereikbaar is, kun je er ook zelf flink in blazen.

De standaardmethode om het toilet aan boord te maken, is door het hele waterciruit te vullen met antivries. Ook hier biedt de luchtpomp een alternatief. Haal de inlaatslang van de pomp en maak de inlaatafsluiter klaar zoals in stap 2 beschreven (foto 5). Pomp dan het inlaatdeel van de toiletpomp zelf leeg zoals je normaal doortrekt, met het handeltje op leegpompen en vervolgens op doorspoelen.

Het laatste beetje water onder in de pot, in de slang en de afsluiter kun je wegblazen met de luchtpomp. Met pvc-stukken uit de bouwmarkt maak je gemakkelijk een passtuk. Een strookje celrubber en een laagje tape zorgen voor een goede afsluiting in de pot (foto 6).

Voor het drinkwatersysteem met het advies: maak de tank leeg, tap de pomp af en blaas de leidingen en kranen droog. Van: vul het circuit compleet met drinkwaterantivries. Nu is het nogal een gedoe om het hele systeem voor een weekendje zeilen gebruiksklaar te maken en daarna weer winterklaar te maken. De oplossing is hier: fabriceer een dagtankje. Dat kan simpel simpel zijn als jerrycan die je onder de gootsteen vastzet (foto 7), met een handpompje vlak daarboven op het aanrecht (foto 8).

Overigens komt ook zo'n zelf gemaakt tankje ook in het zomerzeilseizoen van pas: als je tank(s) alleen gebruikt voor het water dat niet door de echt mens gaat, dan hier ook geen duur filter meer op. Een paar 10-litertankjes zijn dan voldoende voor een paar dagen drinkwater. Verder van huis, waar water uit de kraan minder smakelijk of zelfs ongezond is, kun je dan zelfs de grote waterkannen uit de supermarkt onder de drinkwaterkraan zetten.

Tekst en beeld: Jasper Themans. Zoals verschenen in Zeilen #1

Goedendag, Bij een zeilaandrijving is geen huidafsluiteraanwezig. Dus is de oplossing lucht door blazen naar het staartstuk ? Zijn hier nog tips voorhanden ,hoor het graag . VrGr Wim

Hallo, Welk soort pomp moet je hiervoor gebruiken? Hoe krachtig moet zijn om de hele leiding gegarandeerd leeg (ie droog) te krijgen? Mvg, Pierre

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Mijn naam, e-mail en site bewaren in deze browser voor de volgende keer wanneer ik een reactie plaats.

Zeilen is hét platform voor zeilers, door zeilers. Elke maand een tijdschrift in printversie en digitaal. Dagelijks online met het laatste zeilnieuws.